Muş'ta yüzyıllardır devam eden gelenek

Muş'ta her yıl Ağustos ve Eylül aylarında tekrarlanan, bulgur kaynatma geleneği başladı. Kış erzaklarını hazırlayan vatandaşlar, bu hazırlığa ilk olarak bulgur kaynatmadan başladılar.

Kırsal kesimde oldukça yaygın olan bulgur kaynatma işlemi, kurulan büyük ocaklara, ortalama 15 büyük kazanların yerleştirilmesiyle yapılıyor.

Muş'ta her yıl Ağustos ve Eylül aylarında yapılan bulgur kaynatma telaşı başladı. Bulanık İlçesine bağlı Şehittahir Köyü Muhtarı Yaşar Bingöl, Nüfusunun çok fazla olması sebebiyle hazır bulgur alamadıklarını ve yılda ortalama 40-50 teneke bulgur kaynadıklarını ifade etti.

Muhtar Bingöl şunları kaydetti: "Özellikle kırsal köylerde hemen hemen her evde yaklaşık 10 Nüfuslu bir aileler var. Bir yıllık erzakımız genelde bulgurla ve kışın lahana alarak temin etmeye çalışıyoruz. Hazır aldığımız bulgurla yetmiyor. Yılda ortalama 40-50 teneke bulgur kaynatıyoruz. Çok az Pirinç tüketiyor. Yiyeceğimizin başlıca kaynağı bulgur ve kaşın ise lahanadır. Bu sebeple her yıl Ağustos ve Eylül aylarında hasadını yaptığımız buğdayları temiz yıkadıktan sonra eski kazanlarla kaynatarak bulgur haline getiriyoruz. Bu işin değirmenlerde daha hızlı ve çabuk yapılmasına rağmen, geleneklerimize göre hazırlamayı seviyoruz".

Köyde yıllardır devam eden bulgur kaynatma geleneği hakkında bilgi veren Muhtar Yaşarın eşi Gülbahar Bingöl (60) isimli kadın ise "Yer açarak önce bir ocak kurup üzerine büyük bakır kazanlar bırakırız. İçini suyla doldurup, çalı çırpı ve tezek toplayarak ocağın altını yakarız. Ardından iyi elenmiş buğday doldururuz. Daha sonra kazanı kaynatmaya bırakırız. Bu arada kazanın altına sık sık yakacak atarak suyun kaynamasını sağlıyoruz. Bu iş yaklaşık 2 saat sürüyor. Bulgur kazanın içinde iyice haşlandıktan sonra, 15 dakika dinlendirilip havalanması sağlanıyoruz. Daha sonra havalanan bulgur güneşe sarılan naylon çadır üzerine dağıtarak burada kurutulmaya bıkıyoruz. Bu kurutma işi tırmıklarla karıştırılarak iki gün sureyle tekrarlanmaktadır. Kuruma işlerinden sonra bulgurun daha fazla temiz olması için eleklerle eliyoruz.değirmene götürerek, burada işlenen bulgurun kabuklarından ayrılır. Bulgurun kabuklarını ise rüzgâra karşı savurarak ayıklarız. Ardından kışlık bulgurumuz hazır hale gelir" dedi